Nevil Shute - Tussen de scherven van het geluk

Oorlog

'Tussen de scherven van het geluk' werd geschreven vóór het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog.
Nevil Shute kon toen nog niet beseffen dat zijn roman al zo snel werkelijkheid zou worden . . .

Het is 1940.
Het rustige leven van Peter Corbett en zijn vrouw Joan wordt wreed verstoord door luchtaanvallen op hun woonplaats Southampton.
Om het oorlogsgeweld te ontvluchten wijken zij met hun kleine zeiljacht uit naar Frankrijk.

Na de gevaarlijke overtocht naar Normandië besluit Peter in Frankrijk dienst te nemen bij de Britse Marine.
Zal hij zijn vrouw en kinderen ooit terugzien . . . ?

VOORWOORD

Dit boek werd in het jaar 1938 geschreven en in april 1939 gepubliceerd, vijf maanden voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog.
In de tijd waarin het werd geschreven, werd het mogelijk geacht dat oorlog met Duitsland op handen was en er was in Engeland veel activiteit op het gebied van de luchtbescherming.
De meeste van die activiteiten waren toen gericht op het afweren van aanvallen met gasbommen en het publiek had in die tijd weinig besef van verwoestingen die zouden worden aangericht door zware explosieven en door vuur.

Destijds had ik connecties met de vliegtuigindustrie en was ik dus wellicht beter dan de meeste auteurs ingelicht over de verschillende vormen van luchtaanvallen.
Ik schreef dit verhaal om de mensen te vertellen hoe de komende bomaanvallen werkelijk zouden zijn en waartegen zij zich werkelijk moesten hoeden.
Mijn veronderstelling was juist dat gas niet zou worden gebruikt en dat door het gebruik van zware explosieven het burgerleven zou worden ontwricht.

Ik zag de belangrijkheid van brand over het hoofd.
Het kwam me voor dat de publikatie van deze roman iets deed om de belangstelling te richten op het gevaar van ziekte.

Op dit punt deden de uitgevers, William Heinemann Limited, goed werk voor het land, want zij deelden gratis duizenden exemplaren uit aan medewerkers van de luchtbescherming, niet als overschot, maar op de dag van publicatie!

In deze uitgave heb ik het voorwoord van destijds toegevoegd aan het einde van het boek omdat het mij voorkomt van enig historisch belang te zijn.

Nevil Shute

NASCHRIFT

Aan de bevolking van Southampton

Dit boek is een produkt van mijn verbeelding.
Voor alle karakters geldt dat ze niet in werkelijkheid, doch uitsluitend in mijn verbeelding bestaan, behalve één en die figuur komt niet voor in het deel van het boek dat zich in uw stad afspeelt.

Ik denk dat u zich, terecht, wel zult afvragen waarom ik juist over uw stad moest schrijven.
Waarom, als ik over niet-bestaande figuren kon schrijven, dan óók niet over een niet-bestaande stad?
Ik zou bij voor beeld over een Zuid-Engelse havenstad Northendton, in het graafschap Rampshire hebben kunnen schrijven.

Mijn antwoord daarop is in de eerste plaats dat ik weinig op heb met de Northendton-conventie, al hebben nog zoveel schrijvers die formule met succes toegepast.
In de tweede plaats heb ik, al heb ik mijn fantasie dan ook de vrije teugel gelaten, geschreven over zaken die naar mijn mening zeer reële voorspellingen zijn van hetgeen ons in werkelijkheid zou kunnen overkomen.
Ik wil die gebeurtenissen zo realistisch mogelijk beschrijven en daarom heb ik als plaats van handeling een werkelijk bestaande stad verkozen.

Ik heb nooit in uw stad gewoond.
Met een van uw ingezetenen heb ik als jongen op zeer vriendschappelijke voet verkeerd.
Nadien heb ik uw stad van tijd tot tijd bezocht, er door de straten gezworven en er de geanimeerde sfeer vol bewondering geobserveerd.
Maar ik ken de stad niet zo goed als u, daarom heb ik misschien een paar vergissingen begaan bij het beschrijven ervan.

Zeer waarschijnlijk heb ik tegen de tijd dat u deze woorden leest uw voornaamste ambtenaren reeds tegen mij in het harnas gejaagd.
Uw burgemeester en uw gemeentesecretaris zullen wel kwaad op mij zijn, uw hoofdcommissaris van politie zal zich verontwaardigd tonen, het hoofd van uw gezondheidsdienst zal al even verbolgen zijn en uw technici op het gebied van elektriciteit, gas, riolering, telefoon en water - speciaal water - overwegen mogelijk een proces. 

Maar dat alles kan mij niets schelen.

Als ik erin ben geslaagd voor de duur van een avond uw aandacht gevangen te houden en als ik ook maar de laagste ambtenaren zelfs maar één idee aan de hand mocht hebben gedaan dat serieuze overdenking waard is, dan zal ik het gevoel hebben dat dit boek er het nodige toe heeft bijgedragen ons voor te bereiden op de verschrikkelijke dingen waaraan u, en ik, en alle bewoners van alle steden in dit land wellicht op zekere dag allen tezamen het hoofd zullen moeten bieden.

Nevil Shute